به بهانه بازی پرسپولیس واستقلال خوزستان ودرگیری تماشاگران

به بهانه بازی پرسپولیس و استقلال خوزستان و درگیری تماشاگران:

هیجانات تماشاگران قبل،حین و بعد بازی تابع چه عواملی است؟
همانطوری که همه شما بارها در کلاسهای آموزشی و دروس دانشگاهی خوانده اید ، رفتار هر فرد ، پیشرفتها و پسرفتها و موفقیت یا عدم موفقیت وی در جامعه تابع ۲ پارامتر است:
۱ . محیط
۲ . وراثت
حال راجع به هر ۲ پارامتر توضیح مختصری خواهم داد تا به اصل موضوع که همان تماشاگران است برسم.
هر فردی که متولد میشود بواسطه آنچه از والدینش به وی ارث رسیده ، تمام خلق و خوی و سکنات و حالات و تصمیم گیریهایش ، حتی شیوه مواجهه وی با مشکلات ،و در هنگام استرس وشادی ونحوه پاسخگویی به سوالات و تمام وجودش حتی بوی عرق و نحوه آمیزش و میل جنسی و تمام ظاهر و چهره ، حتی شیوه چیدمان رگهای خونی بدنش و حتی رنگ پوست و مو و بوی دهانش و…حاصل آن چیزی است که از هزاران سال قبل از آبا و اجدادش طی آمیزش و وراثت به او ارث رسیده . حال ممکن است از فرزندان ۱ خانواده که شما آنها را از نظر اخلاق و رفتار کاملا شبیه هم میپندارید ، خود آنها که از نزدیکتر شاهد خلق و خو و تفاوتهای هم هستند حرف شما را قبول نداشته باشند و با نظر شما کاملا مخالف باشند . زیرا از میلیاردها پارامتر روحی و اخلاقی و ظاهری که از والدین به ارث میرسد ، بعضا از نظر شما تمام اعضای خانواده ۹۰% شبیه هم هستند ، ولی در حقیقت اینچنین نیست و ممکن است از دید آنان بیش از ۸۰% باهم متفاوت باشند . در این صورت هم گفته آنان صحیح است و هم آنچه شما گفته اید.

……هدف از بیان بحث وراثت درون و ماهیت وجودی هر چیزی هست…..

از سویی دیگر ۱ انسان با چنین ویژگیهای روحی و ژنتیکی غنی تابع ۱ پارامتر بسیار قوی دیگر هم هست و آن محیط است . یعنی اگر فرزند ۱ ژاپنی با تمام پیشینه ۴۰۰۰ ساله ژنتیکی و خلقیات و نژاد و….از بدو تولد تحت نظر پدر و مادران ایرانی مثلا در اصفهان رشد و نمو کند ، بعد از چندین سال خواهید دید که نتنها لهجه اش ، بلکه خلق وخویش مثل هموطنان اصفهانی خواهدبود و تنها تفاوتی که ممکن است با پدرومادر ناتنی اش داشته باشد ، رفتارهای جزئی باشد که بسیار طبیعی است ، حتی اگر آن بچه در ژاپن بزرگ میشد ، ممکن بود خوراکش مغز میمون ، بستنی مورچه ، چیپس سوسک و کرم آبپز باشد. ولی حال با آمدن به اصفهان آن تمدن ۴۰۰۰ ساله ای که در وراثتش بوده را تغییر یافته میبیند و ممکن است در سن ۱۰ سالگی نتنها تمایل به خوردن غذاهای ایرانی ازجمله بریانی و…داشته باشد ، بلکه تفریحش ، شاگردی درکناردست استاد های معرقکاری ، ترمه دوزی و نگارگری باشد.از بردن اسم ژاپن هدفم فقط ۱ مثال جهت تنویر مطلب بود . پس نقش عامل محیطی بسیار مهم است و چه بسا ۱ فرد با ژنتیک خوب در ۱ محیط ناسالم به هدر برود و فردی دیگر با ژنتیک بد در یک محیط خوب ممکن است به اوج تکامل و پیشرفت برسد . اکثر کسانی که بزهکارند ، الزاما ژنتیک بدی نداشته اند و چه بسا در خانواده خوبی بوده اند که محیط ناسالم آنها را به ورطه نابودی کشانده و اکثر کسانی که میبینید در خانواده ناسالمی بوده اند و پاک مانده اند نیز نباید تعجب کرد و میبایست به محیط پرورش ایشان نگاه کرد. لذا نقش محیط نیز بسیار پررنگ است.

…..هدف از بیان بحث محیط ، عامل بیرونی هر چیزی است….

البته بعضی صاحبان علم روانشناسی عامل محیط و برخی دیگر عامل وراثت را مهمتر میدانند . عده ای دیگر نیز تمایزی بین این ۲ قائل نمیشوند ، اما آنچه مسلم است این است که هر ۲ بسیار مهمند و بسیار از هم تاثیر پذیرند و گاهی در موفقیت یا عدم موفقیت ۱ فرد ، حوزه وراثت ومحیط بطور دقیق قابل تشخیص نیست .

حال با این پیش فرض به بحث اصلی خودمان برگردیم :

فوتبال بعنوان ۱ پدیده جهان شمول که روز به روز و هرچه بیشتر دنیای مجازی وواقعی را تحت تاثیر قرار میدهد تابع فاکتورهای زیادی است . این عوامل که سبب این زیبایی میشوند شامل عوامل بیرونی و درونی هستند . عوامل بیرونی شامل : تماشاگران ، مسائل سیاسی ، روزنامه ها ، رسانه ها ، جراید ، ماهواره هاوفضای مجازی و…هستند .
عوامل درونی شامل بازیکن و نوع بازی وی، تصمیمات داور و مربی ، تاکتیکهای اتخاذ شده از سوی مربی ، توانایی تیم حریف و نحوه استراتژیها ، نحوه مقابله آنها با هم ، بازیکنان محروم و مصدوم و تعویضها و….هستند .
هر ۲ تای این عوامل سبب شده که فوتبال روز به روز زیباتر شود و تمام دنیا را درچنگال قدرتمند خویش گرفته ، و تمام مرزهای سیاسی را درهم نوردیده و ازهر قوم و نژاد و فرهنگ از تمام کره خاکی مقهور و مسحور بازی رئال یا بارسلونا هستند. بله تعجب نکنید الان تمام دنیا یارئالی هستند و یا بارسایی.یا کریسی هستند یا لیونلی . پس حال که تمام دنیا تحت تاثیر فوتبال قرار دارد و خود فوتبال تحت تاثیر عوامل مختلف است ، لذا این عوامل بیرونی و درونی باید بررسی شوند که کدامیک تاثیرشان بیشتراست .
آیا همه آنها به ۱ اندازه موثر هستند ؟ آیا عوامل بیرونی و درونی فوتبال روی هم اثرگذارند؟
آیاحوزه های آنها قابل تفکیک است؟
آیا حوزه های از آنها که روی هم اثرگذاراست ، درجهت رشد یا در جهت تخریب فوتبال است؟
آیا میشود کارهایی کرد که اگرحوزه بیرونی و درونی فوتبال با هم تداخل و تقابل نمودند ، پدیده خنثی سازی صورت نگیرد و منجر به توسعه هر چه بیشتر فوتبال شود ؟؟؟
اینها مباحث مهمی است که باید مطرح شده و برای هرکدامشان راهکاری صحیح خصوصا در فوتبال کشور ما پیدا شود.

یکی از مهمترین فاکتورهای بیرونی فوتبال که حتی از برخی فاکتورهای درونی اثرگذارتر است فاکتور تماشاگران است که به جرات میتوان گفت تماشاچیان مهمترین بخش فوتبال هستند. وقتی ۱ مسابقه بدون حضور تماشاگر برگزار شود انگار ۱ تمرین ساده یا ۲ گله معمولی بوده و در هر درجه ای ازحساسیت که بوده باشد و هر نتیجه ای که حاصل شود زیاد مهم نیست و موجب خوشحالی تیم برنده و ناراحتی تیم بازنده ( آن گونه که در حضور تماشاگر بوده ) نخواهد شد.لذا وقتی صبحت از تماشاگران میشود منظور ۱ تماشاگر نیست و مقصود ۲تماشاگر یا بیشتر است. پس وقتی صحبت از ۱۰۰۰ یا ۲۰۰۰۰ یا ۶۰۰۰۰ تماشاگر شد ، سخن از ۶۰۰۰۰ فرهنگ و ژنتیک ، وراثت ، محیط تربیت و محیط رشد و نمو خواهد بود که اگر بخواهیم با علم آمار واحتمالات بررسی کنیم میلیاردها حالت مختلف در یک رقابت فوتبال بوجود خواهد آمد که هیچکدام با حالت دیگر برابر نیست. همانطوری که گفته شد در ۱ خانواده ۲ برادر ممکن است درعین شباهت رفتار و چهره و….بعلت پارامترهای فراوان روحی ، ژنی و محیطی با هم بسیار متفاوت باشند.
در یک ورزشگاه نیز ، نتنها برادر و از ۱ خانواده نیستند ، بلکه از فرهنگها و قومیتها و نژادهای مختلف هستند.

برای اینکه موضوع ملموس تر شود دربی استقلال و پرسپولیس را به خاطر بیارید که ۱۰۰۰۰۰ نفر از کل ایران و فواصل دور و نزدیک ، با زبانها و لهجه های مختلف به ورزشگاه می آیند که بارها در تلویزیون و جراید دیده اید.

این تماشاگری که به ورزشگاه دارای روحیات و عواطف و احساسات و انگیزه هاو….است. یکی برای دیدن بازی آمده .دیگری برای فحش دادن به تیم حریف آمده .یکی برای دیدن بازیکن محبوبش آمده .شخشی برای فحش دادن به بازیکن یا مربی خودی آمده و شاید هم کسی برای پرتاب ترقه و…..پای در ورزشگاه گذاشته. پس ما باپارامترهای عجیبی مواجهیم که هرکدام آنها میتواند روی عوامل درونی که همان نحوه بازی و….هست اثری مستقیم بگذارد.

عواطف ، هیجانات و احساسات تماشاگران قبل از بازی تابع عوامل زیر است:

۱. نوع حذفی یا لیگی بودن بازی
۲. جایگاه تیم خودی و حریف در جدول
۳. امکان قهرمانی یا صعود به مراحل بالاتر یا امکان سقوط آن تیمها به لیگ پایین تر.
۴. نحوه پوشش خبری و کری خوانی های قبل از بازی
۵. سابقه دیدارهای ۲ تیم و نتایج قبلی
۶. وجود زد و خوردهای بازیهای سالهای پیش و نتایج تحقیر آمیزی که وجود داشته
۷. خستگی راه برای رسیدن به ورزشگاه و گرفتن مرخصی کاری و هزینه بلیط و درکه جایی نشسته اند راحت هستند یاخیر و اینکه به بازی دید داشته باشند یا خیر.
۸. گرما یا سرمای هوای ورزشگاه
۹. آیا بازیکنی از تیم خود یا تیم حریف محروم یا مصدوم بوده که به این بازی برسد یا نرسد.
۱۰.آیا بازکنی سابقه گلزنی در این بازی را داشته که الان هم دربازی باشد؟
۱۱. آیا بازیکن مذکور در تیم مخالف رفته این فصل؟
و عوامل بیشمار دیگر…
اما درسویی دیگر عواملی که حین بازی روی عواطف و هیجانات موثر است شامل :
۱. نحوه قضاوت داور عادلانه بوده یا بطرف تیم خاصی غش کرده است .
۲. این غش کردن عمدی بوده یا سهوی
۳. آیا داور شایسته قضاوت این بازی بوده یا ازقبل با تیم مورد نظرمشکل داشته است؟
۴. نحوه تعویضها و ترکیب ابتدایی بازی توسط مربی تیم خودی و مربی حریف چگونه بوده و آیا تعویضهایی که صورت پذیرفته به درستی صورت گرفته یا خیر
۵. نحوه تهییج تماشاگران توسط بازیکنان و مربیان چگونه بوده است؟ تنش زا است یا بالا بردنده اعتماد بنفس ؟
۶. بازیکنان با جان و دل بازی میکنند و اصطلاحا با غیرتند و برای تیم و هواداران همه کار میکنند یا خیر ؟
۷. بازیکنان وظایف محوله خود را انجام میدهند و به فرامین مربی گوش میدهند یا خیر ؟
۸. بازیکنان دنبال حاشیه هستن یا متن بازی
۹. بازیکنی که مورد اخلاقی و درگیری داشته این بازی آرام است یا باز رفتارهای بد وی به سکوها منتقل میشود ؟
۱۰. دیگر بازیکن آرام تیم در روزهای قبل ، امروز عصبیست و تمرکز ندارد یا هنوز همانند قبل مطمئن و قابل اعتماد است؟
۱۱. بازیکن طرف مقابل با بازیکن ما که خطاکرده ، وارد جنگ و جدل میشود یا با او دست میدهد و روی سرش دست میکشد و روبوسی میکنند ؟
۱۲. تیم که گل خورده از روی اشتباه بازیکن بوده یا طی جریان بازی بوده است؟
۱۳. گلی که تیم خودی دریافت نموده ازکم کاری بازیکنان بوده یا روی ۱ اتفاق و در عین شایستگی بازیکنان بوده است.

و بسیاری عوامل دیگر…

پس به عوامل حین بازی ، عوامل قبل از بازی را نیز اضافه نمایید و خواهید دید چه فشار و استرسی روی تماشاگران است و به همین خاطر است که اکثر ایستهای قلبی و مرگ و میر ناشی از هیجانات بازی یا حین بازی و یا بعد بازی است و قبل از بازی با وجود تمام هیجانات و کری خوانی ها ، مرگ و میرکمتری شاهد هستیم . پس تماشاگری که با هیجانات مختلفی قبل از بازی وارد ورزشگاه شده ، طی بازی عواطف و احساساتش در آستانه انفجار است و کافیست در روی سکوها نیز اغتشاش و توهین و دعوایی رخ بدهد و یا از طرف تماشاگران حریف تحقیر و توهین و یا سنگ پرانی یا پرتاپ ترقه و سایر اشیا آسیب رسان رخ بدهد.

عواملی هیجان و تحریک تماشاگران بعد از بازی :

۱.مهمترین عامل ، هیجانات قبل و حین بازی و اتفاقاتی هست که در بازی رخ میدهد که اکثرا حین و بعد بازی شاهد درگیری تماشاگران با یکدیگر ، با پلیس و با بازیکنان خودی و حریف یا توهینهای شدید به مربی تیم خودی و حریف و داور و بازیکنان و…هستیم که شکستن صندلیهای ورزشگاه و مغازه ها و منازل مسکونی اطراف ورزشگاه و اتوبوسهای حامل بازیکنان و شیشه های هتل محل اقامت بازیکنان و..روبه دنبال دارد.
۲. داور عمدا یا سهوا به نفع تیم حریف گرفته باشد.
۳. داور پنالتی یا اخراج بازیکنان خودی که در نتیجه بازی تاثیر گذار بوده راسبب شده باشد.
۴. مربی و بازیکنان خودی با اشتباهات مکرر سبب باخت شده باشند.
۵. مربی تیم خودی تعویضهای اشتباه انجام داده باشد و یا بازیکن شایسته و محبوب تماشاگران ومردم را به بازی نیاورده باشد.
۶. مربی تاکتیکهای لازم را اتخاذ نکرده باشد و درچیدمان بازیکنان و انتخاب سیستم مناسب برای آن بازی اشتباه کرده باشد.
۷. بازیکنی با اشتباه فاحش سبب از دست رفتن رویاهای تیم شده باشد.

و عوامل مهم دیگر…..

پس این تماشاگر چگونه میتواند بر هیجانات خودش غلبه کند و بغضا دیده میشود بین آسیب دیدگان بعد بازی و دستگیر شدگان ، افراد تحصیلکرده و شناخته شده در جامعه و هنرمندان و…نیز حضور دارند. خصوصا درشهرهای فوتبالی این موارد بیشتر مشاهده میشود . پس بخاطر همین موضوع مهم ، لزوم فرهنگسازی و بالا بردن دانش مربیان و حرفه ای شدن بازیکنان و داوران بیش از پیش خودش را نشان میدهد و باید به همه آموخت که هر بازی نهایتا ۳ امتیاز دارد و با باخت و از دست دادن جام و قهرمان نشدن و بدتر از همه سقوط به لیگ پایینتر دنیا تمام نمیشود و زندگی ادامه دارد.

نویسنده…..محسن بابادی…..اهواز